Fail Safe Bouwbesluit: Veiligheid boven Alles

Stelt u zich eens voor: u bent architect en ontwerpt een prachtig, modern gebouw. Maar wat als er brand uitbreekt? Zullen mensen veilig kunnen vluchten? Kunnen brandweermannen gemakkelijk hun werk doen? Hier komt het fail-safe bouwbesluit om de hoek kijken. Het zorgt ervoor dat uw gebouw niet alleen mooi is, maar ook blijft veilig, zelfs in onverwachte situaties.

Fail-Safe in het Bouwbesluit?

Fail-safe, letterlijk vertaald als "faalveilig", is een ontwerpprincipe dat ervoor zorgt dat een systeem ook bij uitval van onderdelen veilig blijft functioneren. In het kader van het bouwbesluit gaat het dan vooral om brandveiligheid en toegankelijkheid. Als er iets misgaat, blijft het gebouw zo veel mogelijk beschermd tegen brand en toegankelijk voor iedereen. Het Bouwbesluit bevat geen directe vermelding van de term "fail-safe". Echter, verschillende onderdelen van het Bouwbesluit raken aan de principes van fail-safe, met name gericht op brandveiligheid en toegankelijkheid.

Bouwbesluit of Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)

Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) vervangt diverse oude regelingen, zoals het Bouwbesluit 2012, en bundelt deze in één samenhangend document. Het Bbl is een omgevingsregeling die regels stelt aan de veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid en duurzaamheid van bouwwerken in Nederland. Het Bbl is onderdeel van de Omgevingswet, die in 2022 is ingegaan. Doel van het Bbl:

• Het Bbl beoogt een eenduidig en integraal kader te creëren voor alle bouwwerken, van woningen tot kantoren en industriële complexen.

Waarom is Fail-Safe Belangrijk?

Stel dat de stroom uitvalt tijdens een brand. Als deuren die automatisch sluiten op elektriciteit werken, blijven ze dan openstaan? In een fail-safe ontwerp schakelt een ander systeem in, zodat de deuren alsnog dichtgaan en de brand zich niet kan verspreiden. Fail-safe is dus niet alleen een technisch detail, maar een manier om levens te redden en schade te voorkomen.

Fail-Safe Bouwbesluit in de Praktijk:

Hoe ziet fail-safe er nu concreet uit in uw gebouw? Hier zijn enkele voorbeelden:

• Branddeuren: Branddeuren moeten altijd automatisch sluiten bij brandalarm. Dit kan via elektriciteit, maar ook met een veermechanisme, zodat ze zelfs bij stroomuitval sluiten. Zoals Fail-Safe Deurdrangers.
• Rookmelders en detectoren: Dit kan gecombineerd worden met rookmelders of detectoren. Zodra rook wordt gedetecteerd, sluiten de deuren automatisch, ongeacht de stroomvoorziening. Fail- Safe in een combinatie van een rookmelder en deurdranger voor extra veiligheid
• Noodtrappen: Noodtrappen moeten altijd vrij en toegankelijk zijn, ook bij rookontwikkeling. Soms worden brandwerende deuren gebruikt die automatisch openen bij brandalarm, zodat de trap vrij toegankelijk is.
• Vluchtwegen: Alle gebouwen moeten voldoende vluchtwegen hebben, voorzien van goede verlichting en bewegwijzering. Dit zorgt ervoor dat mensen bij brand snel en veilig kunnen evacueren.

Meer dan Brandveiligheid

Fail-safe gaat verder dan alleen brandveiligheid. Het strekt zich ook uit naar toegankelijkheid. Deuren moeten bijvoorbeeld gemakkelijk te openen zijn voor mensen met een beperking, ook in geval van calamiteiten. Dit kan door gebruik te maken van automatische deuren, brede deuropeningen en lage drempels.

Regelgeving en Normen

Het fail-safe principe is niet expliciet opgenomen in het Bouwbesluit zelf. Echter, verschillende artikelen en bijbehorende normen stellen eisen die in lijn zijn met fail-safe ontwerp. Zo stelt Artikel 2.6 van het Bouwbesluit een zorgplicht voor de eigenaar of gebruiker van een gebouw om de veiligheid te waarborgen. Dit omvat onder meer het onderhouden van fail-safe systemen zoals rookmelders en deuren.

Voordelen van Fail-Safe Design

Naast de levensreddende functie biedt fail-safe design ook andere voordelen:

• Verhoogde verzekeringswaarde: Verzekeraars zien fail-safe maatregelen vaak als positief, wat kan leiden tot lagere premies.
• Hogere waardevastheid: Een veilig gebouw is aantrekkelijker voor kopers en huurders, wat de waardevastheid kan verhogen.
• Minder reputatieschade: Bij incidenten kan een fail-safe design helpen om reputatieschade te voorkomen.

Kosten en Uitdagingen

Fail-safe maatregelen kunnen een hoger initiële investering vragen. Het is echter belangrijk om deze kosten af te wegen tegen de langetermijnvoordelen op het gebied van veiligheid, verzekeringen, waardevastheid en reputatie.

Niet alleen een juridische noodzaak

Fail-safe design is niet alleen een juridische noodzaak, maar ook een slimme investering in de veiligheid van uw gebouw en zijn gebruikers. Door in te zetten op fail-safe maatregelen, zorgt u ervoor dat uw gebouw altijd veilig is, ongeacht de omstandigheden.

Veelgestelde vragen Fail Safe Bouwbesluit

• Moet mijn bestaande gebouw voldoen aan fail-safe eisen?

Het hangt af van de situatie. Bij nieuwbouw en verbouwingen gelden de nieuwste eisen. Voor bestaande gebouwen zijn er vaak overgangsperiodes of worden eisen gefaseerd ingevoerd. Raadpleeg uw gemeentelijke bouwtoezichtafdeling voor meer specifieke informatie.

• Wie is verantwoordelijk voor het onderhoud van fail-safe systemen?

De eigenaar of gebruiker van het gebouw is uiteindelijk verantwoordelijk voor het onderhoud van alle systemen, inclusief fail-safe maatregelen. Dit kan gedelegeerd worden aan een beheerder of onderhoudscontractant.

• Kan ik korting krijgen op mijn verzekeringspremie met fail-safe maatregelen?

Ja, verzekeringsmaatschappijen belonen vaak gebouwen met effectieve fail-safe systemen met lagere premies. Informeer bij uw verzekeraar over hun specifieke voorwaarden.

• Waar kan ik professionele hulp vinden voor fail-safe maatregelen?

Verschillende professionals kunnen u helpen, zoals architecten met ervaring in brandveiligheid, gecertificeerde brandveiligheidsexperts en installatiebedrijven die gespecialiseerd zijn in brandmeld- en blussystemen.

• Hoe blijf ik op de hoogte van nieuwe regelgeving en normen?

Raadpleeg regelmatig de website van de Rijksoverheid over bouwregelgeving, volg updates van uw gemeentelijke bouwtoezichtafdeling en branche-organisaties zoals Bouwend Nederland.